Кечиккан мақола. Нега U-21 эмас?

Қўйида баён этмоқчи бўлган фикрларимни аслида анча олдин ёзишни ўйлаб юргандим. Нималардир сабаб бўлиб уни амалга ошира олмаётган эдим. www.championat.asia  сайтида Япония футбол федерациясининг олимпия ёшидаги ўйинчилар ўртасида Осиё чемпионатида кунчиқар юрт вакилларининг 23 эмас, 21 ёшли футболчилардан иборат таркиби юборилиши ҳақидаги қарорни ўқидиму йиғилиб қолган фикрларимни ёзишга киришдим. Ҳечдан кўра кеч дегани шу бўлса керак.

 Биласиз, одатда январь ойи футболимизда жудаям сокин ўтади. Бу пайтда эндигина таътилдан қайтган чемпионатимиз жамоалари янги мавсум тараддудининг асосий босқичига киришиш арафасида бўлади холос. Қандайдир халқаро мусобақа бўлмаса, турли ёшдаги терма жамоаларимиз ҳам йиғин ўтказмайди.

 2018 йил эса бундан мустасно. Эртага, яъни 9-январдан Р.Ҳайдаров бошчилигидаги "U-23" терма жамоамиз Хитойда бўлиб ўтадиган Осиё чемпионатида ўз иштирокини бошлайди. Ой якунида эса чемпионатимизнинг икки клуби ОЧЛ плей-оффида майдонга тушиши лозим. 30-январь куни Қаршининг "Насаф" клуби ўз майдонида Иорданиянинг "Ал-Файсали"сини қабул қилса, Тошкентнинг "Пахтакор" жамоаси шу куни сафарда Катарнинг "Ал-Гарафа" клуби меҳмони бўлади. Бир ўйиндан иборат беллашувларда ОЧЛ гуруҳ босқичи йўлланмаси ҳал этилади. Ҳозирда олимпия терма жамоамиз тайёргарликни якунлаб, эртанги баҳсга ҳозирлик кўраётган бўлса, ҳалқаро мусобақада иштирок этиши лозим бўлган клубларимиз ҳам бўлажак баҳсларга қизғин тайёрланаяпти.

ЎФФ раҳбарияти, соҳа мутахассислари ва мухлисларимиз анчагина кучли таркиб йиғилган "U-23" жамоасидан ижобий натижа кутаяпти. Хитойга кетиш олдидан ЎФФ президенти У.Аҳмаджонов ҳам терма жамоа аъзолари билан учрашув чоғида, 2014 йилдан бошлаб йўлга қўйилган ва ҳар икки йилда бир марта ўтказиладиган бўлажак турнирдаги муваффақият футболимиз ривожида ўзига хос ўрин тутиши, мухлисларни стадионларга қайтаришда муҳим роль ўйнашини таъкидлаб ўтди.

Шубҳасиз, мавсумни чиройли ғалаба билан бошлаш муҳим ва вакилларимизга фақат ва фақат ғалаба ёр бўлишини тилаб қоламиз. Лекин, мазкур мусобақага бошқача ёндошса ҳам бўлар эди. Қўйида бу борадаги айрим қарашларимни сиз билан бўлишмоқчиман.

Фикримча, биз яна натижа ортидан қуваётганга ўхшаймиз. Агар натижа бирламчи бўлмаганда, Япония каби тўғри ва самарали қарор қабул қилган бўлар эдик. Юқорида таъкидлаб ўтганимдек, Япония футбол федерацияси Хитойдаги чемпионатга келажакни ўйлаган ҳолда 1997 ва ундан кейинги йилларда туғилган футболчилардан иборат таркибини юборишга қарор қилди. Бу билан японлар бугунги ғалабани эмас, келажакни, аниқроғи, 2020 йилда ўзи мезбонлик қиладиган олимпиада ўйинларига тайёргарликни муҳим деб ҳисоблади. Эътибор беринг, японлар Токио олимпиадасида муносиб иштирок этиш учун тайёргарликни бугундан бошлаб юборди. Хитойдаги мусобақада иштирок этадиган Бу йил 21 ёшга тўладиган футболчилар 3 йил мобайнида битта таркиб бўлиб шаклланиб боради. Олимпиададаги муваффақият учун Осиё чемпионати "қурбон" қилинаяпти. Омади келиб, японларнинг 21 ёшли футболчилардан иборат таркиби Хитойдаги чемпионатда муваффақият қозонадиган бўлса нур устига нур бўлади.

Биздачи? Биз эса яна эски хатоларимизни такрорлаяпмиз. Оғир мавсумдан кейин айтарли дам олишга улгурмаган ёш футболчиларимизни ўқув-йиғин машғулотларига жалб қилиб, ҳам руҳан ҳам жисмонан қийнаяпмиз. Ўз вақтида Игорь Сергеев, Жамшид Искандаров, Темур Ҳакимов, Аббос Махсталиев каби ўйинчиларни деярли дам олишларсиз турли терма жамоалар таркибида йиғинма-йиғин судраб юравериб синдириб қўйганимиз сабоқ бўлмади шекилли. Ҳозирда йиғинларда қатнашаётган футболчиларимиз бошига ҳам шу қисмат тушмаслигига ким кафолат беради?

Ёки бўлмаса, Хитойга кетган таркибда ўз жамоаларининг асосий ўйинчилари ҳам мавжудлигига эътибор қаратайлик. Айниқса, бўладак мавсумда "Насаф"нинг асосий ўйинчилари бўлиши кутилаётган Одил Ҳамробеков, Дониёр Нарзуллаев, Бобур Абдуҳолиқов ёки пахтакорчи Суҳроб Нуруллаев, Ҳожиакбар Алижонов, Жасур Яхшибоев ва Забиҳилло Ўринбоев каби футболчилар клублари билан муҳим ҳисобланган ОЧЛ плей-офф ўйинига ҳозирлик кўриш ўрнига терма жамоа билан бирга юрибди. Тўғри, терма жамоа манфаати ҳар доим биринчи ўринда туради ва бунга клубларимизда ҳам ҳеч қандай эътироз йўқ. Лекин, битта ўйиндан иборат ОЧЛ гуруҳ босқичига йўлланма берувчи ўйин қиймати ҳам Хитойдаги мусобақадан баланд бўлса баландки, асло кам эмас.

Тайёргарликнинг катта қисмини олимпия терма жамоаси таркибида ўтказган футболчиларимизнинг ўз клубидаги ўринларини йўқотиб қўймаслигига ким кафил бўла олади? Аста-секин асосий таркибдан ўрин олишни бошлаган ёшларни бирданига заҳирага ўтириб қолиш эҳтимоли ортиб кетмасмикан? Чунки, натижа учун курашаётган жамоа мураббийи йиғинни катта қисмини бошқа жойда ўтказган футболчини таваккалига асосий таркибга қўйиши жудаям қийин. Масалан, юқорида номлари қайд этилган "Пахтакор" вакиллари тенг кучли иккита таркиб қилишга уринаётган Шота Арвеладзега ўз ўрни асосий таркибда эканлигини исботлаши учун кучли рақобатда ютиб чиқиши керак. "Насаф"дагилар эса деярли янгиланаётган таркибда бўлажак шериклари билан чиқишиб кетиши учун жамоа билан кўпроқ бирга машғулот ўтказиши тўғри эмасми? Ахир бу жамоаларимиз ҳам халқаро мусобақада Тошкент ёки Қарши эмас, балки ЎЗБЕКИСТОН шаънини ҳимоя қилади.    

Тушуниб турибман, ЎФФнинг янги раҳбарияти тезроқ ижобий натижа қайд этиб, ўзбек футбол ишқибозларини хурсанд қилмоқчи. Мусобақадаги ғолиблик ёки ишончли иштирок салбий натижалардан безиллаб қолган футбол ишқибозларимизни ўлаётган умидига қайта жон бағишлаши бор гап. Лекин, бу билан эртанги кунимиз ҳам муваффақиятли чиқади дея оламизми? Сабаби, Хитойдаги мусобақада ғолиб бўлган тақдиримизда ҳам (илоҳим шундай бўлсин), чемпионга айланган таркибни ярмидан кўпи Токио олимпиадасига бора олмайди. (албатта йўлланма қўлга киритилган тақдирда).

Хитойга олиб кетилган таркибда 22 нафар футболчи бўлиб, улардан фақатгина 7 нафари (1997 ва ундан кейинги йилда туғилган) Токио олимпиадасида иштирок эта олади. Олимпиада ўйинларида 3 нафар 23 ёшдан катта бўлган футболчилар хизматидан фойдаланиш мумкинлигини инобатга олсак, бугунги таркибдан узоғи билан 10 нафар иштирокчи Японияга бориши мумкин. Демак, Хитойдаги мусобақадан кейин Р.Ҳайдаров бошчилик қилган таркибнинг ярмидан кўпи тарқатиб юборилади ва Токио олимпиадаси йўлланмаси учун бўладиган Осиё чемпионатида деярли янгитдан йиғилган таркиб иштирок этади.

Шу ишни худди Япония каби бугуноқ қилишимиз зарур эди чамамда. 1997-2000 йилларда таваллуд топган футболчилар орасидан энг сараларини йиғиб Хитойдаги турнирда иштирок этганимизда нафақат Токио олимпиадасига дастлабки қадамни ташлаган бўлардик, балки, ой якунида ОЧЛ гуруҳ босқичига йўлланма берувчи ўйинда иштирок этадиган жамоаларимиз таркибидаги футболчиларни ҳам ортиқча безовта қилмаслик натижасида клубларимизнинг манфаатини ҳам ўйлаган бўлар эдик. Қолаверса, янги форматда ўтиши кутилаётган суперлига жамоалари ҳам ("Бунёдкор", "Навбаҳор", "Қўқон-1912" ва "Нефтчи") бугунда Хитойга олиб кетилган ўйинчилари билан бўлажак баҳсларга тўлиқ таркибда ҳозирлик кўриши таъминланарди.

Биз футболимиз ривожи йўлида кўпинча Европа давлатларига интилиб ҳаракат қиламиз. Бу яхши албатта, лекин, бошланишига қитъадошларимиз бўлмиш Япония, Ж.Корея, Эрон ва Австралия каби давлатлар тажрибаларини ҳам амалда қўллаб кўришдан уялмаслигимиз керак. Чунки, қитъадошларимиз футболида содир бўлаётган ўзгаришлар ва янгиликлар, уларни ҳозирча биз орзу қилиб келаётган ЖЧда мунтазам иштирок этишини таъминлаб келмоқда. Шундай экан, уларни йўлидан юрсак ҳам кам бўлмаймиз. Умид қиламанки, бундан кейинги қарорларни ҳар томонлама ўйлаб кўриб, таҳлил қилган ҳолда қабул қиламиз.

Эртага бўлиб ўтадиган Катарга қарши ўйинда йигитларимиздан фақат ва фақат ғалаба кутиб қоламиз! Эсингиздан чиқмасин, учрашув Тошкент вақти билан 16:30 да бошланади. "Спорт ТВ" мазкур турнирдаги ўйинларни тўғридан-тўғри намойиш этишни режалаштирган.